จุดโฟกัสและวัดแสงทั่วทั้งภาพ
กล้องฟูจิฟิล์มทุกรุ่น ส่วนใหญ่จะมีระบบวัดแสงเฉพาะจุด (Spot) แล้วก็เราสมารถล็อคระบบ Spot เข้ากับจุดโฟกัสได้ แล้วเวลาเราขยายจุดโฟกัสใหญ่เล็ก ระบบ Spot มันก็จะวัดแสงใหญ่เล็กตาม เพราะว่าการโฟกัส การวัดแสงต่างๆมันทำบนเซ็นเซอร์ เพราะฉะนั้นจึงมีอิสระ มีความคล่องตัวสูง เวลาที่เราถ่ายรูป ถ้าไม่เน้นเรื่องวัดแสงมากเกินไปนัก เราก็ใช้ EVF ดูแสง แต่ถ้าใครเน้นเรื่องการวัดแสง ระบบ Spot ที่สามารถวัดแสงได้ตามจุดโฟกัส และล็อคเข้ากับจุดโฟกัสจะเป็นอะไรที่ดีมาก เราสามารถที่จะจิ้มไปตรงจุดส่วนสว่างสว่าง แล้วดูค่าแสงส่วนสว่างมีค่าเท่าไหร่ดูจากสเกลวัดแสง ส่วนมืดมีค่าเท่าไหร่ ดูความแตกต่างของแสง แล้วมาหาค่าช่วงรับแสงที่เหมาะสม ดูช่วงความแตกต่างของแสงได้ ซึ่งเป็นเทคนิคขึ้นสูง ซึ่งผมจะบอกว่ากล้องของฟูจิทุกรุ่นเหมือนจะรองรับคนที่ไม่ค่อยเก่งด้านถ่ายรูป แต่ก็รองรับคนที่ซีเรียสเรื่องการถ่ายรูปด้วย แบบทุกอย่างอยู่ในฟูจิฟิล์ม
โฟกัสในที่มืด
ผมชอบถ่ายภาพช่วยโพล้เพล้ ช่วงกลางคืนถ่ายดาว จนถึงพระอาทิตย์ขึ้นไปแล้ว ซึ่งแสงจะน้อยมาก สภาวะแสงแบบนี้ การใช้ออโต้โฟกัสเป็นไปได้ยากมาก เพราะแสงมันน้อยมากจนเกินกว่าที่ระบบออโตโฟกัสจะทำงานได้ แม้ว่าจะเป็นกล้องรุ่นโปร ก็โฟกัสแบบ EV-5 กับเลนส์ f1.4 แต่เลนส์ที่เราใช้เป็น F2.8 F4 แสงเข้าเซ็นเซอร์น้อยลง ระดับ EV มันก็จะไม่ถึง ฉะนั้นการโฟกัสในที่แสงน้อยมากๆ มักจะเป็นปัญหากับกล้องทุกชนิด แต่กับ Fujifilm X-T20 เรื่องนี้เป็นเรื่องง่ายมาก ถึงจะใช้ออโต้โฟกัสไม่ได้ แต่เรามองเห็นภาพในขณะที่แสงน้อยมากๆ แล้วเราสามารถโฟกัสด้วยมือได้ ปกติผมมักจะปรับ ISO สูงขึ้น เพื่อโฟกัส พอปรับ ISO สูงขึ้น เปิดช่องรับแสงกว้างสุด เปิดช่องรับแสงไปต่ำสุดที่ 30 วิ เราจะมองเห็นภาพลางๆ แล้วเล็งไปยังจุดที่มีแสงนิดๆ บาง แล้วขยายภาพ 100% เราจะเห็นวัตถุที่อยู่ตรงนั้นเลย แล้วเราก็ใช้แมนนวลโฟกัส ขยายภาพ 100% โฟกัส จะโฟกัสเข้าได้ เราสมารถโฟกัสดาวบนท้องฟ้าตอนกลางคืนได้ ฉะนั้นเวลาถ่ายรูปโดยกล้อง Fujifilm X-T20 การโฟกัสกลางคืนมันจะเป็นเรื่องง่าย แล้วก็สะดวก เข้าเป้า ไม่เสียเวลา มานั่งโฟกัส ดูภาพว่าชัดไหม ไม่ชัด โฟกัสใหม่ แบบนี้ไม่ต้องแล้ว นี่คือข้อดีของกล้อง Fujifilm X-T20
การควบคุมระยะชัดลึก
เวลาถ่ายรูปอะไรที่มีระยะใกล้ไกลแบบนี้ เราต้องคุมความชัดลึกค่อนข้างมาก สิ่งที่ Fujifilm X-T20 แล้วฟูจิหลายๆรุ่นมี คือ สเกลเช็คความชัดลึก และปุ่มเช็คความชัดลึก เราสามารถตรวจสอบระยะชัดได้ ว่า ภาพที่เราจะถ่ายที่ F นี้มันชัดจากไหนถึงไหน ซึ่งทำให้เราควบคุม DOF ได้ง่าย และมีประสิทธิภาพสูงสุด DOF เสกลของฟูจิมีความแม่นยำสูง เพราะเป็นการคำนวณระยะชัดลึกในระดับพิกเซล นอกจาการเช็คชัดลึก พอเราดูเสกลเสร็จแล้ว เราอยากดูว่ารูป ชัดหรือไม่ชัด เราสามารถกดปุ่ม DOF preview Button ได้ ซึ่งเราสามารถตั้งที่ตัวกล้องว่าจะให้ปุ่มไหนทำหน้าที่พรีวิว แล้วเวลาเราถ่ายรูป เราจะคุมระยะชัดได้อยู่หมัด ซึ่งตรงนี้เป็นจุดเด่นที่ไม่มีในกล้องตัวอื่นด้วย มันมีแต่ในกล้องฟูจิ ฉะนั้นใครที่ชอบ คุม DOF มากๆ แม่นๆ ซีเรียส ตัว Fujifilm X-T20 รวมทั้งฟูจิหลายๆรุ่น จะตอบโจทย์ตัวนี้ได้ดี
การวัดแสง Histogram การควบคุม EVF LCD
ผมเริ่มถ่ายพระอาทิตย์ขึ้นตั้งแต่ 6 โมง ตั้งแต่แสงโพล้เพล้แบบแสงเป็นวงจับขอบฟ้าซึ่งวันนี้บรรกาศสวยมาก เวลาถ่ายรูปผมชอบกล้อง Fujifilm X-T20 มากๆ โดยเฉพาะเรื่องการวัดแสง หลายคนรู้สึกว่าการวัดแสงเป็นเรื่องยุ่งยาก ต้องเรียนรู้เยอะ ถามว่ามาใช้ Mirrorless ยังต้องเรียนรู้มั้ย แน่นอนยังต้องเรียนรู้ แต่ง่ายกว่าเยอะ เพราะ Mirrorless มันมีช่องมองภาพที่เห็นภาพจากเซ็นเซอร์ พอเล็งไปเรารู้เลยว่าภาพนี้มืด หรือสว่าง เราสมารถปรับแสงได้อย่างที่เราต้องการ แล้วเรายังเห็นสีสันที่จะเกิดขึ้นด้วย ฉะนั้นเรามาสามารถที่จะปรับสี อย่างเช้านี้ผมใช้โหมด Velvia แล้วดึงส่วนเงาขึ้นมา ลดส่วนสว่างไปเพื่อรักษารายละเอียด และเพิ่มสีสัน และเราก็ยังรู้อีกว่าสมดุลสีของแสงของเราเนี่ยใช้ได้มั้ย สีไม่จัดแล้ว เราสามารถชิฟไวท์บาลานส์ ทีนี้ถามว่ากล้อง DSLR ทำได้มั้ย ทำได้ครับ แต่เราต้องเปิดไลฟ์วิว ซึ่งมันก็ทำให้การถ่ายภาพช้าลง แถมกินแบตอย่างมโหฬาร การใช้กล้อง Mirrorless ทำให้เราถ่ายภาพได้สะดวกในเรื่องของการมองแสง EVF มันเป็นทางลัด มันทำให้เราเห็นทุกสิ่งทุกอย่างก่อน แล้วเราก็ปรับตั้ง หลังจากนั้นเราค่อยมาเรียนรู้ฟังชั่นว่าแต่ละฟังชั่นทำอะไร แล้วเราค่อยมาปรับตั้ง มันเป็นการเรียนที่ง่าย ได้ผลรวดเร็วกว่าการใช้กล้องที่เราไม่รู้ว่าภาพที่ออกมามันจะเป็นอย่างไร
การถ่ายภาพต่อเนื่อง
กล้องมิเลอเลสอย่าง Fujifilm X-T20 และอีกหลายรุ่นของ Fujifilmมีข้อดีที่ว่าสามารถถ่ายภาพต่อเนื่องได้ที่ 14 เฟรมต่อวินาทีได้เลย ซึ่งระดับความเร็วนี้โดยปกติถ้าเป็นกล้อง DSLR ต้องเป็นรุ่นท๊อปที่ราคาเกือบแตะสองแสนเลย แต่ Fujifilm X-T20 สามารถถ่ายได้ เพราะว่า กล้อง Mirrorless ใช้ชัตเตอร์ที่เป็นอิเล็กทรอนิกชัตเตอร์ ไม่มีชัตเตอร์กลไก ไม่มีกระจกสะท้อนภาพ ซึ่งทำให้ถ่ายรูปต่อเนื่องได้เร็ว เพราะไม่ต้องยกกระจกสะท้อนภาพ ไม่มีม่านชัตเตอร์มาให้เกะกะ และไม่มีปัญหาการสั่นสะเทือน แบล็คเอาท์ ภาพหายไปจากช่องมองภาพ อะไรทำนองนี้ ทำให้ถ่ายรูปได้ดี วิธีการถ่าย 14 เฟรมต่อวินาทีของ Fujifilm X-T20 ก็ให้ไปที่โหมด High Performance มันก็จะบูสพลังงานขึ้นมา แล้วไปที่ระบบชัตเตอร์เป้นอิเล็กทรินิกชัตเตอร์ แล้วก็ถ่ายได้แล้ว ตั้งที่ 14 เฟรมต่อวินาที ชัตเตอร์โลลิ่งจะมีปัญหาก็ต่อเมื่อใช้ชัตเตอร์ความเร็วต่ำ เช่น 1/60 วินาที 1/30 125 อะไรทำนองนี้แล้วถ่ายภาพเคลื่อยไหว อันนั้นถึงจะมีปัญหา แต่ถ้าชัตเตอร์สูงมากๆ แล้ววัตถุไม่ได้เคลื่อนเร็วแบบสุดขีด ชัตเตอร์โลลิ่งก็จะไม่ได้มีปัญหาอะไรมาก นี่คือข้อดีของการใช้กล้องมิเลอเลสราคาประหยัด แต่ได้คุณภาพแบบกล้อง DSLR ราคาแพงๆ
การทำความสะอาดเซนเซอร์
คนทั่วไปชอบคิดว่ากล้อง Mirrorless ตัวเซ็นเซอร์จะสกปรกง่าย เพราะเวลาเราเปิดเลนส์ออกมา เราจะเห็นว่าที่เซ็นเซอร์มันไม่มีชัตเตอร์มาบัง แต่จริงๆแล้วตัวเซ็นเซอร์เขาเตรียมรับมือเอาไว้เรียบร้อย คือมีการเคลือบสารป้องกันไฟฟ้าสถิตเพื่อไม่ให้ฝุ่นจับ แล้วมันทำความสะอาดง่าย เวลาผมใช้งานในที่มีฝุ่นเยอะ เวลาเราเปลี่ยนเลนส์ส่วนใหญ่ฝุ่นจะไม่เกาะ แล้วถ้ามันเกาะจริงๆ ข้อดีคือเราจะเห็นภาพที่เซ็นเซอร์เลยว่าภาพมีฝุ่น พอมองไปจะเห็นฝุ่น เราจะสามารถเป่าได้ทันท่วงที วิธีการเป่าก็แค่ใช้ลูกยางเป่าลมก็จบแล้ว ถ้าไม่ได้ไปอยู่ในร้านอาหารที่มีไอน้ำมัน ก็จะไม่ค่อยมีปัญหาอะไร นี่เป็นข้อดีของ Fujifilm X-T20 ที่ฝุ่นเกาะยากแล้วทำความสะอาดง่าย ในขณะที่กล้อง DSLR มักจะไม่มี Antistatic จะทำให้ฝุ่นจับ ทำความสะอาดยากเพราะต้องยกม่านชัตเตอร์ขึ้นมาก่อนถึงจะทำความสะอาดได้ ในขณะ Mirrorless มันทำความสะอาดได้เลย แถมไม่ต้องทำอะไรมากเป่าฝุ่นก็จบแล้ว
ความทนทานของกล้อง
ผมชอบถ่ายภาพทิวทัศน์เป็นชีวิตจิตใจ ถ่ายรูปเพื่อเที่ยว เที่ยวเพื่อถ่ายภาพโดยเฉพาะ Fujifilm X-T20 เหมาะแก่การถ่ายภาพแนวธรรมชาติมาก ประเด็นแรกคือความเล็กเบา และอุปกรณ์ทั้งหลายมันมีน้ำหนักเบา ทำให้เดินทางได้คล่องตัว ไม่ต้องแบกอุปกรณ์ ไม่ต้องแบกน้ำหนักเยอะ แต่ข้อที่สองที่หลายคนคิดไม่ถึง คือ กล้อง Mirrorless มีความทนทานสูงมาก มีชิ้นส่วนที่เคลื่อนไหวแค่ไม่กี่ตัวคือม่านชัตเตอร์เท่านั้น ผมเคยทำ X-T2 ตกน้ำ หลังจากที่กล้องแห้ง ทำความสะอาดเซ็นเซอร์ยังสามารถใช้ได้ต่อ กล้องมันไม่เสีย เพราะมันมีอุปกรณ์ที่จะเสียหายน้อยมาก ชิ้นส่วนส่วนใหญ่เป็นชิ้นส่วนที่ไม่เคลื่อนไหว ความทนทานจึงมีค่อนข้างมาก วงจรไฟฟ้าจะมีการเคลือบสารป้องกันความชื้นอยู่แล้ว และมันสามารถเอาไปใช้ลุยๆได้ ในระดับที่โหดกว่าที่คาดไว้ ผมถ่ายรูปโดยกล้อง Mirrorless มานานแล้ว ไม่มีปัญหาในการใช้งานไม่ว่าจะเรื่องของอุณหภูมิที่ต่ำมากๆ ซึ่งตัวที่จะมีปัญหาหน่อยก็คือแบตเตอรี่ เพราะมันก้อนเล็ก เราก็ใช้วิธีการเอาแบตก้อนนึงมาซุกไว้ให้อุ่นๆ แบตมันจะลดปฎิกิริยาเคมีลงทำให้แบตหมดเร็วเท่านั้นเอง แต่เรื่องอื่นในเรื่องความทนทานต่อความชื้น ความร้อน ละอองน้ำ ฝุ่น ไม่ได้ด้อยไปกว่ากล้องรุ่นอื่นๆ ซึ่งเราสามารถใช้ลุยๆได้ มากกว่าที่เราคิดไว้เยอะ
ความสิ้นเปลืองแบตเตอรี่
กล้อง Fujifilm x-t20 และกล้องฟูจิทุกรุ่นที่เป็น X-Series จะใช้แบตร่วมกัน ก็จะเป็น NP126S ซึ่งแบตของกล้องมิเลอเลส หลายคนอาจจะบอกว่ามันหมดเร็ว แต่จริงๆแล้วเมื่อเทียบกับประสิทธิภาพของการใช้งาน กับขนาดของแบตต้องบอกว่ามันหมดช้า มันสมเหตุสมผลอยู่พอสมควร เพราะกล้อง Mirrorless ทำงานทุกอย่างให้แบตทั้งหมด ช่องมองภาพ เซนเซอทำงานอยู่ตลอดเวลา แล้วก็เวลาดูภาพ เวลาถ่ายรูป ถ้าสังเกตุจะเห็นว่ามันก้อนเล็กแล้วมิลิแอมป์มันนิดเดียว เพราะเขาต้องการทำให้กล้องมิเลอเลสมันมีขนาดเล็กเบา เทียบกับกล้องอย่าง DSLR หลายคนจะบอกว่า DSLR อยู่ได้นานกว่า เพราะว่า แบตเตอรี่ของกล้อง DSLR มันใหญ่กว่าเยอะ ความจุมันเยอะกว่าเยอะ แต่เมื่อไหร่ที่เราใช้ Live view มันจะกินแบตแบบฮวบๆเลยเพราะมันต้องล็อคกระจกและเปิดชัตเตอร์ค้างเอาไว้ซึ่งจะใช้แบตทำงานอยู่ตลอดเวลา และถ้าเราถ่ายวีดีโอด้วยกล้อง DSLR กับกล้อง Mirrorless จะพบเวลากล้อง Mirrorless จะอยู่ได้นานกว่าในจำนวนพลังงานที่เท่ากัน Mirrorless ประหยัดแบตเตอรี่กว่าเพราะไม่ต้องล็อคกระจก ไม่ต้องล็อคชัตเตอร์ ฉะนั้นถ้าบอกว่ากล้อง Mirrorless เปลืองแบตเตอรี่ก็ต้องบอกว่ายังไม่ชัดเจน แต่สิ่งที่กล้าบอกเลย คือ กล้อง Mirrorless มีความประหยัดแบตเตอรี่และใช้พลังงานได้คุ้มค่า เพียงแค่แบตมันก้อนเล็กเท่านั้นเอง
ผมได้แยกแยะคุณสมบัติของกล้อง Mirrorless Fujifilm X-T20 ในประเด็นต่างๆ ไม่ว่าจะใช้งานภาคสนาม เรื่องระบบการทำงาน ความคล่องตัว ความทนทาน เรื่องแบตเตอรี่ ผมสรุปง่ายๆว่า ในปัจจุบัน มันจะมีทางเลือกอยู่สองทาง แต่ Mirrorless สามารถตอบโจทย์พวกเราได้ ไม่ว่าเราจะเป็นมือสมัครเล่น หรือมืออาชีพ มั่นใจ และมันจะมีการพัฒนาต่อไปเรื่อยๆ การพัฒนาวันหน้าในเรื่องของแบต ในเรื่องของความเร็วก็จะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เซนเซอก็จะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ทะลายข้อจำกัดที่เคยมีในกล้องถ่ายภาพในอดีต ฉะนั้น Mirrorless มันจะเป็นอนาคต ใครที่กำลังมองหากล้อง ก็ลองตัดสินใจดู ผมให้ข้อมูลในเรื่องที่ว่าทำไมผมถึงใช้กล้อง Mirrorless และก็ทำไมกล้อง Mirrorless จึงเป็นกล้องที่น่าสนใจที่สุดในตอนนี้
